Qaaccessa Itti Fayyadama Afaanii Sirna Harma Hodhaa Godina Horroo Guduruu Wallaggaa Aanaa Amuruu

No Thumbnail Available

Date

2019-08

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Addis Ababa University

Abstract

Mata-dureen qorannoo “Qcceessa Itti fayyadama Afaanii Sirna Harma Hodhaa Godina Horroo Guduruu Wallaggaa Aanaa Amuruu “jedhu keessatti adeemsi sirnichaa maal akka fakkaatuufi raawwii sirna sanaa qacceessuudha. Kaayyoo kana galmaan ga‟uufis mala qorannoo akkamtaatti dhimma bahee jira.Mala funaansa odeeffannoo ilaalchise, afgaaffii hin caaffefamneefi marii garee xiyyeeffatamaa yaadannoo dirreetiin funaanaman jechaan qaacceeffamanii jiru. Malli iddatteessuu qorannoo kana keessatti kan hojirra oolee jiru mala iddatteessuu mit-carraa kan ta‟e iddatteessuu akkaayooti. Mala kanatti fayyadamuun odkennitoota qorannoo kanaa kan ta‟an uummata Oromoo Aanaa Amuruu Gandoota digdamiiafur jiran keessaa Gandoota kudha-lama keessaa maanguddoota Sirna raawwii harma hodhaa irratti muuxannoo olaanaa qaban keessaa namoota kudha-lama marii gareerratti hirmaachuun ,kanneen harma hoosisan sadiifi kanneen harma hodhan sadii, jaarsolii biyyaa dhimmicha beekan sadii waliigala namoota digdamii-tokko kan ta‟a irraadha. Ragaalee qaacceffaman kanarraa argannoon bira ga‟ame namoota harma hoosisan hunda keessa darbuun ergaa sirnicha keessa jiru qooda fudhachuu kan fudhatanidha. Haaluma kanaan yaaxxina ittiin gaggeeffames yaaxxina Xiinqooqa /socilinguitic/ yaaxina duudhaa hawaasaafi xiinqooqa sirnawaa (systematic functional Linguistics) dha. Sababiin isaa yaaxxina kana itti fayyadame afaan kan itti gargaaramnu bakka, yeroofi haala keessaa jiru irratti hundaa‟e waan ta‟eef. Akkasumas argannoon argames amantaatti dawachuu, dhalonni si‟anaa ammayyummaan liqiffamanii aadaa dagachuudha. Kanaafuu maanguddoonni Oromoo qorattoonni aadaafi seenaa, dargaggoonni Oromoo, abbootiin amantaa, akkasumas, itti gaafatamummaa, eenyummaafi lamummaa kan qabu hundi waliin ta‟uun aadaan kun dhaloota dhufuutti akka darbu gochuun barbaachisaadha kan jedhu argannoo qoranno kanaati.

Description

Keywords

Oromo Language

Citation