Qaaccessa Weedduu Arrabsoo Fuudhaafi Heerumaa Oromoo Godina Shawaa Lixaa Aanaa Amboorratti Kan Xiyyeeffate
No Thumbnail Available
Date
2008-07
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Addis Ababa University
Abstract
Qorannoon kun mata duree “QaaccessaWeedduu ArrabsooFudhaafi Heerumaa” jedhu irratti kan gaggeeffamu yoo ta‟u, bakka itti gaggeeffamemmoo Godina Shawaa Lixaa Aanaa Ambooti.Ka‟umsi Qorannoo kanaas, weedduun fuudhaafi heerumaa safuu hawaasaafi haala jiruufi jireenya barsiisuu yeroo ammaa kana dagatamuu isaatti.Kaayyoon qorannichaa „xiinxala weedduu arrabsoo fuudhaafi heerumaa‟ta‟ee, kaayyoo kana galmaan ga‟uuf maddi ragaa qorannoo kanaaf odeeffannoonirraa funaaname madda raga tokkoffaa yemmuu ta‟u, isaaniis, hawwan, maanguddootaafi ogeessa waajjira aadaafi tuuriizimii waa‟ee weedduu kanaa gadifageenyaan beekaniidha.Mala iddetteessuu miti carraa keessaa iddetteessuu akkaayyootti gargaaramuun filatamaniiru.Odeefannoonodeefannoo kennitootarraa meeshaa funaansa ragaalee,afgaaffii,daawwannaafi marii gareetiin dhimma bahuun funaanamerraa ka‟uun arrabsoon fuudhaafi heerumaa yeroo intalli geesse heerumtuufi ilmi ga‟e fuudhu guyyaan cidhaa yeroo torbaan lama hafu bakka lammaanittuu shamarran galgala galgala weedduu sanaan gartuu isaanii jajuun gartuu biroo immoo ni arrabsuu. Kunis mana lamaaniittuu jala bultii jedhama.Yeroon biroo kan arrabsoon sun gaggeeffamu gaafa cidhaa yemmuu ta‟u, kan mana warra gurbaafi kan mana warraa intalaa ergaan isaa garaagara.Haala raga funaanamerratti hundattihundaa‟uun, arrraabsoon fuudhaafi heerumaa kan mana ilmaatti raawwattuufikana mana intalaatti raawwatu, kaayyoofi yoomessa isaaniirratti hundaa‟uun akaakuu adda addaa qabu: kana mana warra gurbaa: yeroo gurbaan fuudhaaf mana bahuu, yeroo intalli dhuftu, yeroo misiroon mana misiroof qophaa‟eseenan, yeroo intalii heerumtuu sun durbaa taatuudha.Kana mana intalaa immoo, yeroo hamaamoonni qe‟ee warra intalaa gahan, yeroo hamaamoonni afeeraman, yeroo intalaa fudhatanii bahaaniifi gaafa intalli mana lixa dhuftuudha.Haala kanaan, yoomessaafi ergaa isaaniitiin qaacceffamanii dhiyaataniruu.Argannoowwan gurguddoon qorannoo kanaa akka ibsanitti, weedduun afwalaloofi yeedaloon dhiyaatee, falaasama hawaasichaa nimul‟isa; tokkummaa hawaasa nicimsa; safuu hawaasichaa nibarsiisa, hojiif nama kakaasuun jijjirama amalaa nifida; akkasumas; weedduun hanqina ofiifoyyeffachuu, jireenya ijifachuu, walqeequuf, amala gadhee dhuunfaan mul‟atu tu‟achuuf qooda guddaa qaba. Kanneen kanaafi kan fakkaataniif waan garggaaruuf ergaa wedduu fudhaafi heerumaa akk duriitti deebisuun yoo dadhabamellee, qoratanii barreeffamaan ol kaa‟uun hawaasichi akka irraa baratu gochuun barbaachisaadha
Description
Keywords
Weedduu Arrabsoo Fuudhaafi Heerumaa Oromoo