Xiinxala Haala Itti Fayyadaama Afaanii Mana Murtii Olaanaa Godina Wallaagga Bahaa
No Thumbnail Available
Date
2019-08
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Addis Ababa University
Abstract
Kaayyoon qorannoo kanaa haala itti fayyadama afaanii mana murtii olaanaa Godiina Wallaagga Bahaa xiinxaluun dhiyyeessuu yommuu ta‟u, kaayyoo kana galmaan gahuuf qorataan mala qorannoo akkamtaafi ammaamtaatti gargaarameera. Odeeffannoo haqa qabeessa funaanuuf qorataan malleen idattoo carraa sirnaawaafi akkayyootti haalaan fayyadameera. Meeshaaleen funaansa ragaalee : bargaaffiin, afgaaffiin, daawwannaaniifi sakattaa‟i dookomentii waliinta‟anii qindaa‟uun odeeffannoo qabatamaafi haqa qabeessa ta‟e otuu hinharca‟iin waliitti qabuun milkaa‟ina qorannichaa keessaa gahee olaanaa akka fudhatan isaan taasiseera. Odeeffannoowwan meeshaalee funaansa ragaaleen funaanaman immoo, tarsiimoowwan akkamtaafi hammamtaan qaaceffamuun rakkoowwan gama fayyadaama afaaniin walqabatanii mana murtii olaanaa Godiina Wallaagga Bahaa keessaatti mul‟atan adda baasuu irraatti gahee olaanaa taphataniiru. Malleen qaacceeffama kanaanis argannoowwan ijoo ta‟an: fayyadaama afaanii walqixxummaa koorniyaa hineegne, qulquullina kitaabileefi dookomentiiwwanii, rakkoo jijjiirraa, hanqiina fooyya‟uu dhabuu labsiiwwaniifi kkf.dha. Kanaafis qorataan yaada furmaataa yookan faloo: Fayyadaama afaanii mana murtii ogeessoota afaanii hirmaachisuun akkaataa walqixummaa koorniyaa eeguu dandaa‟uutti waaltessuun fayyadamuu, kitaabilee seeraa sirna durii keessa bara Afaan Oromoo cunqursaa jala ture maxxanfamaniifi lakkoofsa gi‟iiziin barreeffamanii jiran gara afaan Oromootti jijjiiruu, jijjiirraan afaanii ogeessoota afaaniin akka raawwatu irraatti hojechuu, Inistituyiitiin qorannoo seeraa Oromiyaa labsiiwwaniifi dambiiwwan haaraa hawwaasni keenya gama fayyadaama afaanii mana murtii Oromiyaan irraa fayyadamoo akka ta‟aniitti fooyyessuurraatti hojechuu, qaamoleen haqaa fayyadamni afaanii murtii haqaa dabarsuufi kennuu irraatti gahee olaanaa qabaachuusaa bekanii hawwaasaaf hubannoo kennuurraatti xiyyeeffachuun hojechuu qabu;kanneen jedhaniidha.