Xiinxala Adeemsa Sirna Gaa’elaa Oromoo (Shawaa Lixaa Aanaa Jalduu)
No Thumbnail Available
Date
2016-07
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Addis Ababa University
Abstract
Qorannoon kun mata-duree ‘Xiinxala Adeemsa Sirna Gaa’elaa Oromoo: Shawaa Lixaa Aanaa Jalduu dha. Gaaffileen bu’uraa qorannichaa, immoo adeemsi sirna gaa’elaa Oromoo akka Shawaa Lixaa Aanaa Jalduutti maal fakkaata? Akaakuuwwan fookloorii akkamii ofkeessatti hammata? Fakkoommiiwwan adeemsa sirnichaa keessatti mul’atan maal fa’i? jijjiirramaafi itti fufaatiin jiru maal irratti? kan jedhu dha. Kaayyoon qorannichaa immoo adeemsafi fakkoommiiwwan sirna gaa’elaa Ormoo Shawaa Lixaa Aanaa Jalduu xiinxaluu dha. Qorannoo kana galmaan ga’uuf, maddi ragaa maanguddoota dhimmoota gaa’ela aadaa irratti hubannoofi muuxannoo qaban mala iddatteessuu miti-carraa ta’ee, akkayyoon filatamani dha. Odeeffannoo qorannichaaf barbaachisan immoo meeshaalee funaansa odeeffannoo keessaa afgaaffii, marii gareefi daawwannaan walitti qabuun danda’ameera. Ragaaleen roga garaagaraa irraa meeshaalee funaansa odeeffannoo armaan olitti heeramaniin walitti qabaman kunniin malaakkamtaa fayyadamuun qoqqoodamuun boqonnaaafur jalatti qaacceffamaniiru. Ragaalee qaacceffaman kanneen bu’ureeffachuun argannoowwan jiran adeemsi sirna gaa’elaa Oromoo gulantaalee sadi keessa darbuun kan raawwatamu yommuu ta’u, gulantaa cidha duraa keessatti laallannaa, kadhannaa,biqila laallanaafi kanfaltii warri gurbaa raawwatu dha. Yeroo cidhaa immoo fuudha dhaquu, mana seenuunfi sirna maaddii cabsachuu booda fuudhanii galuu, dhoqqeerra ejjetanii mana seenuufi hirma furamuu fa’i. Cidha booda immoo irradeebiifi hubiin duraaduubaan ni raawwatamu. Fakkoommiiwwan sirnicha keessatti mul’atan akaakuuwwan fookloorii gurguddoo arfan kan bu’ureeffatan yommuu ta’u, isaanis afoola, duudhaa hawaasaa, aadaa meeshaafi aartii duudha fa’i. Jijjiirramni guddaan haala kadhannaa, kaadhimmannaa, meeshaalee, haala geejjibaa, uffannaa, kanfaltiifi kkf. irratti mula’ta. Yaboon qorannichaa immoo aadaa sirna gaa’elaa hawaasichaan jaalatamaa tahe kana yeroo yerootti qorachuufi kunuunsuun dhaloota kallattii qabsiisuun akka itti fayyadaman gochuun gahee waajjira Aadaafi Tuurizimii aanichaa qofa osoo hin taane dammaqina hawaasa hundaa gaafatata.
Description
Keywords
Adeemsa Sirna Gaa’elaa Oromoo