Qaacceessa Asoosamoota Afaan Qawwee Jalattiifi Galfata Ija Yaaxina Bifiyyeetiin

No Thumbnail Available

Date

2017-08

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Addis Ababa University

Abstract

Asoosamni daawwiitii addunyaa dhalli namaa keessatti ofilaaluudha. Asoosama keessatti barreessaan addunyaa mataa isaa uumee keessatti namfakkii uumuun keessa jiraachisa; gochaalee adda addaa akka isaan dalagan godha. Addunyaan asoosamaa kunis kan uumamu caacculee asoosamaa irratti. Kaayyoon hojii kalaqaa tokkoo galma ga’uu kan danda’u ijaarsiifi qindoominni caacculee asoosama sana gidduu jiru, akkasumas filannoon jechootaa, fi himootaa xiyyeeffannoo argatanii ofeeggannoon kan qindaa’an yoo ta’aniidha. Ogbarruun Oromoo gama Kanaan ga’umsa yoo qabaatan barreeffamni afaanichaa sadarkaa isaa kan eeggate ta’a. Kanumarraa ka’uun qorannoon kun kan gaggeeffame yoo ta’u asoosamoota Afaan Qawwee Jalatti Jedhuufi Galfata ija yaaxina bifiyyeetiin qaaccessuu dha. Kaayyyoo gooroon qorannichaa asoosamoota Afaan Qawwee Jalatti fi Galfata jedhu yaaxina bifiyyeetiin qaaccessuu yoo ta’u. kaayyolee gooreen immoo asoosamoota filataman keessatti ijaarsi caacculeefi qindoomina gidduu isaani jiru, akbarruu isaanii, walsimsiitota asoosamoota kanneenii sakatta’uun ibsuu fi ij yaaxina bifiyyeetiin maal akka fakkaatan walbira qabuun agarsiisuudha. Xiyyeeffannoon yaaxina bifiyyee caacculee fi ak-barru barreeffamichaa irratti waan ta’eef hojii kana keessattis caacculee asoosamaa kan akka seenaa, sabseenaa, namfakkii, k.k.f irratti xiyyeeffachuun haala ijaarsa isaaniifi qindoomina gidduu isaanii jiru ittiin sakatta’uudha. Malli Qorannoo kanaa qorannoo akkamtaa yoo ta’u, kitaabilee tooftaa iddatteessuu akkaayyootiin filataman keessaa ragaalee funaanaman qaxilee kaayyoo gooree fi yaaxina qorannichaa bu’uura godhateen wal simsiisuun xiinxaalli taasifame akka agarsiisutti kitaabni lamaanuu ija yaaxina bifiyyeetiin yeroo qaacceffaman waan asoosama tokko asoosama taasisu ofkeessaa kan qabanii fi akkaataan ijaarsa isaanis ulaagaalee beektotaan ibsaman kan guutaniidha. Gama qindoomina caacculee gidduutti jiraachuu qabuun asoosamni lachuu haala gaariin kan qindaa’aniidha. Dubbiiwwan qolaa jechamootni akkasumas walaloowwanis keessatti kan hammatamaniidha. Gama duraaduubummaa jechootaatiin wayita ilaalaman seera afaanichaa hordofanii kan naqaman ta’anii mul’atu. Akkasumas himegeree, addeessuu, waliin dubbiifi duubdeebiin malawwan kanneen keessatti dhimma itti bahaman yoo ta’an,qindoomina caacculee asoosamichaaf gumaachi isaanii guddaadha. Asoosamoonni kunneen yaaxina bifiyyee irratti hundaa’uun walbira qabamanii yoo ilaalaman, walfakkeenyas garaagarummaas kan qabaniidha. Gama biraatiin namfakkii olaanaan asoosama Galfata gochaa ragaarratti irra deddeebiin raawwatamurratti, rakkoon adda addaa isa mudachaa turuufi injifannoon keessa bahuusaarratti kan xiyyeeffatu yoo ta’u, asoosama Afaan Qawwee jalattimmoo, roorroo uummata Oromoorratti aggaamame falmuun gooboongaleessi asoosamichaa /Baroodaan/ hanga lubbuu isaa wareeguutti kan deeme ta’uu hubachiisuudha. Kana malees asoosamoota lachuu keessatti irra deddeebiin jechootaafi dogoggorri qubee kan mul’atu ta’uun ibsameera. Haaluma walfakkaatuun asoosamoota lachuu keessatti yaada furmaataa ni ta’a jedhamee kan yaadame wajjin barruu qorannoo kana keessatti ibsameera.

Description

Keywords

Citation